شرح دعای روز بیست و پنجم ماه رمضان
اللّهمّ اجْعَلْنی فیهِ محبّاً لأوْلیائِکَ
خدایا قرار بده در این روز دوست دوستانت
ومُعادیاً لأعْدائِکَ
و دشمن دشمنانت
مُسْتَنّاً بِسُنّةِ خاتَمِ انْبیائِکَ
و پیرو راه و روش خاتم پیغمبرانت
یا عاصِمَ قُلوبِ النّبیین
ای نگهدار دلهای پیامبران
اللهم اجعلنی فیه محبا لاولیاءک و معادیا لاعداءک
حدیث است که به حقیقت ایمان نمیرسید مگر آنکه نزدیکترین خویشان خود را برای خدا دوست نداشته باشید، چون متدین نیست و دورترین افراد را برای اینکه متدین است، دوست داشته باشید.
امام باقر (ع) به شخصی فرمودند؛ «اگر اراده کردی که بفهمی بهشتی و یا جهنمی هستی، به قلبت مراجعه کن، اگر دیدی اهل طاعت را دوست داری، اهل بهشت و اگر اهل گناه را دوست داری، اهل جهنم هستی و انسان در قیامت با کسی که او را دوست دارد، محشور میشود.»
اولیاء الله
اولیای خدا چه ویژگی هایی دارند که از خداوند می خواهیم که ما را دوست دار آنان قرار دهد.
اولیای خدا کسانی هستند که نه تنها محب و دوستدار آنان باید باشیم؛ بلکه اطاعت از آنها هم بر ما فرض و واجب است. به صریح قرآن کریم: اطیعوا الله و اطیعوا الرسول و اولی الامر منکم
ویژگی های اولیای خدا
1- در هنگام مصائب به خدا پناه می برند
امام علی ع - فی صفة اولیاء الله سبحانه - : و إن صُبَّت علیهم المصائب لَجَؤوا إلی الاستجاره. یعنی: در وصف اولیاء و دوستان خدای سبحان می فرماید: اگر مصیبت ها بر آنها فرو ریز، به تو پناه می برند؛ زیرا می دانند که زمام کارها در دست توست و از قضا و حکم تو سرچشمه می گیرد.
2- اعتماد فقط به خدا و بی نیاز از غیر خدا و نیازمند به او در هر امر
رسول الله ص: ثلاث خصال من صفة اولیاء الله: الثّقة بالله فی کلّ شیءٍ ، و الغنی به عن کلّ شیءٍ ، و الافتقار إلیه فی کلّ شیءٍ. یعنی: سه خصلت از صفات اولیای خداست: اعتماد کردن به خدا در هر کاری، و بی نیاز شدن به واسطه ی او از هر چیزی، و نیازمندی به او در هر چیزی.
3- شکمشان از حرام خالی است
رسول الله فی حدیث المعراج - فی صفة اولیاء الله - : بطونُهم خَفیفةٌ من أکل الحرام. یعنی: شکم هایشان از خوراک حرام خالی است.
4- با ذکر خدا دوستند
امام علی ع : مُداومة الذّکر خُلصانُ الاولیاء. یعنی: مداومت بر ذکر خدا، دوست صمیمی اولیاء است.
5- دیدارشان ذکر و یاد خداست
رسول الله ص : اولیاء الله الّذین إذا رُؤوا ذُکر الله. یعنی: اولیاء و دوستان خدا کسانی هستند که مشاهده ی آنها یاد آور خدا باشد.
مصداق بارز
مصداق بارز اولیاءالهی ائمه اطهار علیهم السلام هستند چنانچه در آیات قرآن می خوانیم:
خداوند (عزوجل) در قرآن خطاب به رسول مکرم اسلام میفرماید: ”قل ان کنتم تحبون الله فاتبعونی یحببکم الله و یغفرلکم ذنوبکم والله غفور رحیم”یعنی ”بگو (ای پیغمبر) اگر خدا را دوست میدارید، مرا پیروی کنید که خدا شما را دوست میدارد و گناه شما را میبخشد که خداوند آمرزنده و مهربان است” چرا که ”لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه...” یعنی ”قطعاً برای شما در (اقتدا) به رسول خدا سرمشقی نیکو است” و این را هم میدانیم که تمام انبیای الهی از اولیاءالله میباشند اما از نظر رتبه خداوند در قرآن میفرماید: ”تلک الرسل فضلنا بعضهم علی بعض منهم من کلام الله و رفع بعضهم درجات” یعنی ”این پیغمبران را برخی بر بعضی برتری و فضیلت دادیم، برخی با خدا سخن گفته و بعضی مقام رفیع یافته”.
و معادیاً لاعدائک
و مرا دشمنِ دشمنانت قرار بده.
یکی از کسانی که در امتحان همه چیز خود را از دست داد ابلیس یا همان شیطان معروف است که همه جا سرک میکشد و در قرآن از او به دشمن بزرگ انسان تعبیر گردیده است
اولیاء الشیطان یا اعداء الله
انسان ممکن است در جایگاه های مختلفی که هست، به فراخور حال اجتماعی و سیاسی و خانوادگی خود، با شخصی و افرادی و یا اجتماعی و یا جامعه ای ، ارتباط داشته باشد.
در این ارتباطات باید ملاک او اینگونه باشد که، اگر آنها با خدا دوستند، دوستی کند و اگر دشمنند، دشمنی کن. مثلاً سران کشورهایی مثل عربستان که با صهیونیزم و امریکا اخوت دیرینه دارند باید گفت:
یا ایّها الّذین آمنوا لا تتّخذوا عدوّی و عدوکم اَولیاءَ تُلقونَ اِلیهم بالمودّةِ و قد کَفَروا بما جاءکم مِن الحقِّ یُخرجونَ الرّسول و ایّاکم ... یعنی: ای کسانی که ایمان آورده اید! دشمن من و دشمن خود را دوست نگیرید! شما نسبت به آنان ابراز محبّت می کنید، در حالیکه آنها به آنچه از حقّ برای شما آمده کافر شده اند. (ممتحنة/1)
در آیات قران مسلمانان را از دوستی با یهود و نصاری منع کرده؛ یا ایها الذین آمنوا لا تتخذو الیهود و النصاری اولیاء
چند علت می تواند داشته باشد.
1-کافر(پوشاننده) حقایق اسلام بوده اند؛
2-آنها دین و مسلمانان را به استهزاء می گرفتند؛
3-با شبهات غیر منطقی بعضی از احکام اسلامی را غیر عقلانی می خوانند و چون همه مسلمانان از منطق اسلام اطلاعی نداشتند لذا رویگردان از اسلام می شدند
می توانیم این نتیجه را بگیریم که در حال حاضر هم اگر کسی این ویژگی یهود و نصاری را دارد نباید به دوستی اتخاذ شود.
شیطان دشمن خدا
شیطان تنها کسی بود که به نافرمانی از ذات اقدس الهی اراده نموده و با تکبر و غرور خود به سرمنشأ دشمنی با خداوند معروف گردید و در قرآن از او به دشمن بزرگ انسان تعبیر گردیده است : ”انه لکم عدو مبین یعنی ”همانا شیطان برای شما دشمنی آشکار است” که خداوند (عزوجل) امر فرموده است که از او یعنی شیطان تبعیت نکنید ”ولا تتبعوا خطوات الشیطان و (از) وسوسههای شیطان پیروی نکنید” چرا که او ”یخرجونهم من النور الی الظلمات یعنی خارج میکند ایشان را از نور به سوی تاریکی” و چون وسوسههای شیطانی بر خلاف سعادت و رستگاری انسانهاست و خداوند میخواهد تمام انسانها مسیر سعادت و رستگاری را بپیمایند، پس در اینجاست که شیطان به دشمن خداوند معروف است و همانطور که میدانیم شیطان هم برای خود یاران و پیروانی دارد که به وسیله آنها وسوسهها و خطوات خود را به نسل آدم ابوالبشر و جنیان تلقین میکند . چنانچه خداوند در قرآن میفرماید: ”وان الشیاطین لیوحون الی اولیاءهم یعنی ”به درستی که شیاطین (جن و انس) سخت به دوستان و پیروان خود وسوسه کنند تا با شما به جدال و منازعه برخیزند”
امام علی ع : ایّک و معاشرة الاشرار فإنّهم کالنّار مباشَرَتها تحرقُ. یعنی: با اشرار و بدان معاشرت نکن چرا که آنها مثل آتش هستند و مباشر و همنشین با آنها آتش می گیرد و می سوزد.
در روز قیامت هم فریاد کسانی که با نا اهلان همنشین بوده بلند است و می گویند:
یوم یَعضُّ الظّالم علی یدیه یقول یلیتنی اتّخذتُ مع الرّسول سبیلاً ؛ یا ویلتی لیتنی لم اتّخذ فلاناً خلیلاً. یعنی: و ( به یاد آر) روزی را که ستمکار دست خود را (از شدّت حسرت) به دندان می گزد و می گوید: « ای کاش با رسول خدا راهی برگزیده بودم» ؛ ای وای بر من کاش فلان( شخص گمراه) را دوست خود انتخاب نکرده بودم!. (فرقان/27 و 28)
مستنا بسنه خاتم انبیاءک یا عاصم قلوب النبیین
سنت شکنیهای آخرالزمان
در این قسمت از این دعا از خداوند خواستاریم که ما را توفیق دهد تا از راه و روش پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله) که به سنت تعبیر گردیده است پیروی کنیم چرا که امروزه مشاهده میشود چقدر سنتهای پیامبر گرامی اسلام مظلوم واقع شده است و کسی اهمیت زیادی بر این سنتها قائل نیست، شاید گفته شود که مثالی بیاورد تا روشن گردد، ما هم میگوییم مثال بارز آن ازدواج است که صراحتاً پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمودند: ”النکاح سنتی فمن رغب عن سنتی فلیس منی یعنی: ازدواج سنت من است پس هر کس از آن دوری گزیند و روی گردان شود، از من نیست” اما امروزه میبینیم که با غلوهای زبانی و بادهای اندرونی بعضیها خود را مدرنیته نشان داده و سنتی را که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بر اساس خواست خداوند پایه گذاردهاند با وسوسههای شیطانی زیر پا گذاشته و با سخت گیریهای بیجا و غیر عقلانی آن سنت نیکو را مانند یک هیولای وحشتناک جلوه گر نمودهاند.
آن هم سنتی را که امام زینالعابدین علیهالسلام هنگامی که بر سفره طعام بودند استخوانی را که اندکی گوشت داشت برداشتند و فرمودند: ”پس از توافق دختر و پسر برای ازدواج، این امر به اندازه پاک کردن باقیمانده گوشت از این استخوان است” یعنی به قدری ازدواج باید آسان صورت پذیرد که هیچ دختر و پسری بدون همسر نباشند. اما متأسفانه با این سنت شکنیها، بلاهای خانمان سوزی که بر سر جوانان میآید مشاهده میگردد که ما در این روز از خداوند خواستاریم که ما را پیرو واقعی سنتهای رسول اکرم اسلام قرار دهد. و مرا پیرو راه روشن آخرینِ پیامبرانت قرار بده.
لقد کان لکم فی رسول الله اسوةٌ حسنةٌ لمن کان یرجو الله ... یعنی: قطعاً برای شما در (اقتدا به) رسول خدا سر مشقی نیکوست برای آنکس که به خدا و روز بازپسین امید دارد و خدا را فراوان یاد می کن. (احزاب/21)
و پیامبر ص هم در فلسفه ی بعثت به پیامبری می فرماید: انّی بُعثت لاتمم مکارم الاخلاق. یعنی: من مبعوث شده ام تا کرامت و بزرگواری های اخلاقی را کامل و تمام کنم.
خداوند به پیامبر در قرآن می فرماید: انّک لعلی خُلُقٍ عظیم. یعنی: تو داری اخلاق عظیم هستی.
و فرموده اند که: حسن الخلق نصف الدّین: اخلاق نیکو نصف دین است.
نماز شب بیست وششم
هشت رکعت در هر رکعت حمد و صد مرتبه توحید